فیلم های دیوید فینچر از بدترین تا بهترین در آستانه اکران فیلم منک - سرمایه گذاری ایکیوسی

در سه دهه اخیر دیوید فینچر یکی از تحسین شده ترین کارگردانان از سمت منتقدان است. نکته جالب اینکه هر کدام از یازده فیلم او را یک فیلمنامه نویس نوشته است. آخرین فیلم او منک امید اسکار محسوب می شود. فیلمی که به زودی از نتفلیکس پخش خواهد شد. با توجه به امتیاز متاکریتیک فیلم های فینچر آثار او را رده بندی کرده ایم.

11. بیگانه 3 (Alien 3)

• بازیگران: سیگورنی ویور، چارلز دنس
• امتیاز متاکریتیک: 59 از 100
• محصول 1992

اوایل کار کمپانی ILM جورج لوکاس اولین فیلم بیگانه توسط ریدلی اسکات در اواخر دهه 70 ساخته شد. اولین فیلم بلند سینمایی دیوید فینچر بعد از ساختن موزیک ویدیوهای متعدد برای خوانندگان مطرحی مانند مدونا دنباله ای بر قسمت دوم فیلم بیگانه بود که سال 1986 جیمز کامرون آن را ساخته بود و به پیروزیت فوق العاده ای هم در گیشه دست پیدا کرده بود. فینچر در حقیقت در دقیقه آخر جایگزین ونسان وارد شد که هنوز هم در تیتراژ فیلم اسمش به عنوان فیلمنامه نویس به چشم می خورد.

فینچر مجبور شد فیلمبرداری را بدون فیلمنامه تکمیل شده آغاز کند. این البته فقط یکی از مسائل گروه تولید بود. بیشتر مسائل هم خارج از کنترل دیوید فینچر بودند. نتیجه کار هر چند بد نشد و به طرز تعجب آوری به لحاظ بصری خوب است اما هم در کارنامه فینچر پایین ترین امتیاز را می گیرد و هم در سری فیلم های بیگانه.

اما بعد از این فینچر برای همه فیلم هایی که ساخته نقدهای مثبت دریافت کرده است. داستان فیلم درباره یک بازرگان فضایی است که با تماس اضطراری پیامی دریافت می کند که یکی از اعضای گروهش توسط موجود اسرارآمیزی مورد حمله قرار گرفته است. آن ها خیلی زود می فهمند که چرخه زندگی این موجود تازه آغاز شده است.

10. بازی (The Game)

• بازیگران: مایکل داگلاس، دبورا کر، شان پن
• امتیاز متاکریتیک: 61 از 100
• محصول 1997

سومین فیلم فینچر داستان غیرقابل پیش بینی مرد ثروتمندی را روایت می کند که برای چهل و هشتمین سالگرد تولدش برادرش هدیه ای غیرمعمول و عجیب به او می دهد. یک بازی واقعی که می تواند تاثیر طولانی مدتی روی تجارت او، ثروتش و شاید حتی زندگی اش داشته باشد. فیلم نه در گیشه فروش فوق العاده ای داشت و نه در زمان خودش منتقدان چندان تحویلش گرفتند و نقدهای رویش بیشتر متوسط بود.

به هر حال فیلم به خاطر داستان سرگرم کننده و پیچش داستانی اش طرفداران خودش را پیدا کرد. منتقد اینترتینمنت ویکلی درباره فیلم نوشته بود: این فیلم تریلری شبیه یک پازل متقلبانه هیجان انگیز است. از آن فیلم هایی که از ابتدا به مخاطبش اجازه می دهد بفهمد که به شکل موذیانه ای از ابزورد بودن خودش آگاه است.

فیلم با بودجه 70 میلیون دلاری تولید شده بود که در زمان خودش بودجه کمی هم نبود و احتمالا به دلیل پیروزیت فیلم قبلی فینچر یعنی هفت تهیه کنندگان راضی شده بودند چنین بودجه ای در اختیار او قرار بدهند. به هر حال علی رغم فروش نه چندان خوب برخی منتقدان مثل راجر ایبرت پشت فیلم ایستادند. مایکل داگلاس هم از بازی در فیلم راضی بود و می گفت از اینکه در فیلمی حضور داشته که پایانش را کسی نمی تواند حدس بزند شاد است.

9. اتاق پناهگاه (Panic Room)

• بازیگران: جودی فاستر، کریستن استوارت، فارست ویتاکر
• امتیاز متاکریتیک: 65 از 100
• محصول 2002

حداقل یک منتقد وجود دارد که در توصیف آن گفته فیلم اتاق پناهگاه شبیه تنها در خانه برای بزرگسالان است. تریلر کلاستروفوبیک فینچر داستان مادری است که جودی فاستر نقشش را بازی می کند و اتفاقا در آخرین لحظات جایگزین نیکول کیدمن شد که صدمه دیده بود و نمی توانست در فیلم بازی کند. او به همراه دخترش که نقشش را کریستن استوارت 11 ساله بازی می کند و یکی از اولین فیلم های اوست، تلاش دارند تا خودشان را از هجومی که به خانه شان شده نجات بدهند. فیلمنامه نویس فیلم دیوید کوپ است و فیلم فقط چند هفته قبل از فیلم دیگری که کوپ فیلمنامه اش را نوشته بود یعنی اسپایدرمن روانه سینماها شد.

اتاق پناهگاه فروش متوسطی کرد اما با توجه به اینکه بودجه تولید معقول 48 میلیون دلاری داشت نمی توان گفت که در گیشه شکست خورد.

منتقد شیکاگو تریبون درباره فیلم گفته بود که فینچر نگاه مبهوت کننده در روایت بصری فیلم هایش دارد. البته نقش مدیر فیلمبرداری ایرانی تبار داریوش خنجی را هم در فیلم نباید نادیده گرفت.

8. هفت (Seven)

• بازیگران: برد پیت، مورگان فریمن
• امتیاز متاکریتیک: 65 از 100
• محصول 1995

دومین فیلم فینچر تبدیل به اولین پیروزیت بزرگ او شد. اگر با احتساب نرخ تورم حساب کنیم که پرفروش ترین فیلم کارنامه فینچر است و بدون احتساب آن هم سومین فیلم پرفروش فینچر محسوب می شود. این تریلر به یادماندنی فیلم با جهانی تاریک و بسیار پرتنش بود.

یک نئونوآر روانشناسانه و داستان کارآگاهی که به زودی بازنشسته می شود اما درست قبل از آن با پرونده ای روبرو می شود که به نظر می رسد قاتلش براساس هفت گناه کبیره قربانیانش را انتخاب می کند. دیوید میلز هم کارآگاه جوانی است که به تازگی با همسرش تریسی به آن جا نقل مکان کرده و آدم بسیار ایده آل گرا اما عصبی است. این فیلم یکی از شرورترین بدمن های سینما را به نام جان دو به تصویر می کشد.

پیتر تراوس منتقد رولینگ استون نوشته بود: در فیلم هفت پیدا شدن هویت قاتل نکته اصلی نیست که به تماشاگر ضربه می زند بلکه شیوه ای که فینچر این راز را گسترش می دهد و آن را به سطح یک محرک اخلاقی می کشاند باعث متمایز شدن این فیلم می شود.

7. باشگاه مشت زنی (Fight Club)

• بازیگران: ادوارد نورتون، برد پیت، هلنا بونهام کارتر
• امتیاز متاکریتیک: 66 از 100
• محصول 1999

متاسفانه نمی توانیم درباره این یکی فیلم زیاد صحبت کنیم چون نباید چیزی لو برود. خب فقط می شود گفت در یک سال سینمایی درخشان این فیلم یکی از بهترین ورودها را داشت. باشگاه مشت زنی هم یکی از مشهورترین و هم یکی از محبوب ترین فیلم های فینچر است و البته به همان اندازه فیلم تفرقه برانگیزی است. (شاهد این مثال همین که به نظر می رسد امتیازش در سایت متاکریتیک کمتر از چیزی است که تصور می کنیم باید باشد). یک دهه بعد از پخش فیلم تبدیل به یک فیلم کالت شد. فیلم برانگیزاننده، پیچیده و به طرز شوخ طبعانه ای سیاه و تاریک از دیوید فینچر که اقتباسی از رمان چاک پالانیاک بود و تبدیل به بمب گیشه سینماها شد.

البته بعدها حتی نسخه دی وی دی آن فروش بهتری هم داشت و البته برخی منتقدان هم از آن متنفر هستند. برای مثال کنت توران منتقد لس آنجلس تایمز آن را آش شله قلمکار بیمزه ای از یک سری فلسفه پردازی های بچگانه می داند که با خشونتی استخوان شکن ترکیب شده است.

اما برای آن ها که طول موج فیلم را گرفتند و با آن همراه شدند یکی از بهترین های سال و حتی دهه 90 محسوب می شود. درباره داستانش هم به نظر باید به یک دیالوگ بسنده کنیم: اولین قانون باشگاه مشت زنی اینه که نباید درباره ش حرف زد.

6. مورد عجیب بنجامین باتن (The Curious Case of Benjamin Button)

• بازیگران: برد پیت، کیت بلانشت
• امتیاز متاکریتیک: 70 از 100
• محصول 2008

هفتمین فیلم دیوید فینچر شبیه هیچ کدام از آثار قبلی اش نیست. به جای ساختن یک تریلر دیگر فینچر تلاش کرده داستان کوتاه فیلیپ راث را به تصویر بکشد که شبیه داستان های اسکات فیتز جرالد نوشته شده و درباره مردی است که با گذر زمان بدنش به سمت عقب حرکت می کند یعنی پیر به جهان می آید و هی جوان تر می شود و در میانسالی به نقطه تعادلی می رسد و بعد از آن به سمت کودکی و نوزادی و مرگ می رود. این سومین همکاری برد پیت با دیوید فینچر بعد از فیلم های هفت و باشگاه مشت زنی بود.

با وجود اینکه فیلم از نظر منتقدان با بهترین کارهای فینچر فاصله داشت اما اولین نامزدی اسکار او را به عنوان کارگردان برایش به ارمغان آورد. فیلم در کل نامزد 13 جایزه اسکار شد یعنی مجموعه رشته هایی که در آن ها نامزد شد از هر فیلم دیگری آن سال بیشتر بود و با اختلاف بیشترین نامزدی اسکار را میان فیلم های فینچر دریافت کرد.

منتقدان البته ترکیب جلوه های ویژه نوظهور به خصوص در زمینه تغییر سن برد پیت را با آن استفاده استادانه به شیوه قدیمی هالیوود از دوربین ستایش کردند. نمی شود منکر شد که به فیلم به لحاظ فنی اثر مبهوت کننده ای از کار درآمد.

5. دختری با خالکوبی اژدها (The Girl with the Dragon Tattoo)

• بازیگران: رونی مارا، دنیل کریگ
• امتیاز متاکریتیک: 71 از 100
• محصول 2011

این دومین اقتباس از روی کتاب پرفروش استیگ لارسون سوئدی و البته اولین اقتباس انگلیسی از روی آن بود. رونی مارا سال قبل از آن هم در فیلم شبکه اجتماعی با فینچر همکاری کرده بود. او در این فیلم نقش لیزبت سالاندر را بازی می کند. دختری با خالکوبی های مختلف که هکر حرفه ای است و دنیل کریگ هم روزنامه نگاری به نام میکاییل است و این دو نفر با هم یک تیم تشکیل می دهند تا پرونده گم شدن یک آدم چهل ساله را حل کنند.

به دنبال اقتباس سوئدی آن که سال 2009 ساخته شده بود بلافاصله دو دنباله دیگر هم ساخته شد اما فینچر نتوانست علی رغم تلاش هایش و اینکه چند نسخه فیلمنامه برای قسمت دوم آن نوشت دنباله ای بر آن بسازد.

منتقدان می گویند که همچنان به اندازه بهترین فیلم های فینچر لبه دار نیست. آثاری مثل زودیاک شاهکارهایی از احساس وحشت در دوران مدرن هستند. اما کارگردان نگاه نویی به اقتباس سوئدی می آورد و زاویه دید جدیدی به ما می دهد.

فیلم با بودجه 90 میلیون دلاری ساخته شد و بیش از 230 میلیون دلار فروش کرد.

4. زودیاک (Zodiac)

• بازیگران: مارک روفالو، جیک جیلنهال، رابرت داونی جونیور
• امتیاز متاکریتیک: 78 از 100
• محصول 2007

پنج سال بود که فینچر فیلمی نساخته بود تا اینکه با دومین تریلرش درباره یک قاتل سریالی برگشت. فیلمی که این بار کامل تر و پیچیده تر از هفت بود و هیچ شباهتی با آن نداشت. الان می توانید البته شباهت هایی میان فیلم زودیاک و سریال اخیر فینچر برای نتفلیکس یعنی شکارچیان ذهن پیدا کنید. درست مثل سریال، زودیاک هم سریالی مربوط به دوره تاریخی گذشته بود که بیشتر از خود ارتکاب خشونت روی رویه آن تمرکز می کرد. فیلم داستان بازپرسی هایی بود که به پرونده جنایت های قاتل زودیاک مربوط می شد. پرونده ای که هنوز هم حل نشده باقی مانده است و جنایت هایش در دهه های 60 و 70 در محدوده خلیج رخ داده بود.

بسیاری از منتقدان عاشق فیلم شدند که البته ریتم کندی هم داشت و دیریاب بود و به آرامی حس تعلیقش را چنان به مخاطب انتقال می داد که نمی دانستید از کجای فیلم به بعد دیگر نمی توانید به راحتی نفس بکشید. یکی از بهترین فیلم های کارنامه فینچر است اما در کمال تاسف یکی از کم فروش ترین هایشان هم است.

تاد مک کارتی از ورایتی درباره زودیاک نوشته بود: فیلم یک سری از اطلاعات را به شیوه ای مبهوت کننده در طول یک روایت طولانی به تماشاگر منتقل می کند در حالی که پیروز می شود ریتم دراماتیک و تنش اش را هم حفظ کند. این کامل ترین و بالغ ترین فیلم فینچر است.

3. دختر گمشده (Gone Girl)

• بازیگران: رزاموند پایک، بن افلک
• امتیاز متاکریتیک: 78 از 100
• محصول 2014

پرفروش ترین فیلم دیوید فینچر تا امروز تریلری است که اقتباسی از منتقد تلویزیون سابق اینترتینمنت ویکلی، گیلیان فلین بوده است. منتها اگر این کتاب فلین و بقیه آثارش را بخوانید متوجه می شوید که نگاهی که دیوید فینچر به فیلم اضافه کرده بسیار پیچیده تر و تاریک تر و در عین حال که درباره رابطه زناشویی است درباره جاه طلبی، هوش و قدرت رسانه هاست. داستان فیلم درباره مردی است که در ماجرای ناپدید شدن همسرش (ایمی الیوت دان) مظنون می شود. بسیاری از منتقدان فیلم را به عنوان یک دوتایی بی نقص از مصالح داستانی و کارگردانی ستایش کردند.

شخصیت ایمی الیوت دان یکی از جذاب ترین شخصیت های زنی است که تا به امروز روی پرده سینما تصویر شده است و بازیگر آن رزاموند پایک هم نامزد دریافت جایزه اسکار شد هر چند در بقیه رشته ها فیلم را نادیده گرفتند.

منتقد هیتفیکس درباره فیلم نوشته بود: دختر گمشده بهترین فیلم فینچر نیست و به روش های متداول رضایت بخش ترین شان هم نیست اما فیلمی است که نمایانگر هالیوود در ماهرانه ترین و استادانه ترین حد خودش است.

2. منک (Mank)

• بازیگران: گری اولدمن، آماندا سیفرید، لی لی کالینز
• امتیاز متاکریتیک: 80 از 100
• محصول 2020

در حالی که دیوید فینچر بیشتر یک دهه گذشته را مشغول کار در تلویزیون و ساخت سریال هایی مانند خانه پوشالی و شکارچیان ذهن بوده بعد از شش سال با فیلمی بیوگرافیک و سیاه و سفید به سینما برگشته است. فیلم داستان فیلمنامه نویس مشهور هالیوود هرمان جی.منکیه ویچ است که معتاد به الکل بود و رابطه ای پرفراز و نشیب با اورسن ولز کارگردان مشهور داشت در حالی که دائم در چالش با یکدیگر بودند و سعی داشتند که فیلم همشهری کین را تمام کنند.

این پروژه ای است که فینچر یک دهه در شور و شوق ساختش بوده است. فیلمنامه منک را پدر فینچر، جک فینچر مدت کوتاهی قبل از مرگش نوشته است. انتظار می رود که فیلم در بخش های متعدد نامزد جایزه اسکار شود و شاید رکورد بنجامین باتن را بزند.

منتقد اسلش فیلم می گوید: در نگاه اول شبیه فیلم های معمول دیوید فینچر به نظرتان نمی رسد. بله فیلم زیبا ساخته شده و با وسواس و استادانه پرداخت شده است اما حس بقیه فیلم های فینچر را به مخاطب نمی دهد و با این وجود وقتی از نزدیکتر و دقیق تر نگاه می کنید متوجه می شوید که یک فیلم فینچری تمام عیار است. برای اینکه درست مثل همه فیلم های بزرگ فینچر این هم فیلمی درباره وسواس ها و عقده هاست. وسواس خلق هنر خوب. وسواس به یاد ماندنی بودن بعد از اینکه همه جهان محو سیاهی می شود.

1. شبکه اجتماعی (The Social Network)

• بازیگران: جسی آیزنبرگ، جاستین تیمبرلیک، اندرو گارفیلد
• امتیاز متاکریتیک: 95 از 100
• محصول 2010

تاج دار کارنامه دیوید فینچر تا امروز دستاوردی است که فیلمنامه اش را آرون سورکین نوشته و درباره روزهای اولیه به وجود آمدن فیس بوک توسط مارک زاکربرگ است. این فیلم سال 2010 بهترین نقدها را از سوی منتقدان دریافت کرد و دومین و تا امروز آخرین نامزدی اسکارش به عنوان کارگردان را برایش به ارمغان آورد.

شبکه اجتماعی یکی از فیلم های محبوب هزاره سوم از نظر بسیاری از منتقدان و سینماگران است. فیلم نامزد بهترین فیلم هم شد اما جایزه را به سخنرانی پادشاه تام هوپر واگذار کرد. ریچارد کورلیس از تایم درسته نوشته بود که: این فیلمی با ضریب هوشی بالا برای مخاطبانی با ضریب هوشی بالاست.

• نقد فیلم شبکه اجتماعی؛ بهترین فیلم یک دهه اخیر از نظر کوئنتین تارانتینو

شبکه اجتماعی فقط یک فیلم بیوگرافیک درباره به وجود آمدن مهم ترین شبکه اجتماعی جهان نیست بلکه شبیه آن چیزی که در مورد فیلم قبلی گفته شد درباره وسواس بهترین بودن است. با بازی های هنرمندانه و یکی از بهترین موسیقی های متن قرن بیست و یکم که توسط ترنت رزنر و آتیکوس راس ساخته شده بود.

منبع: Metacritic