چرا بعضی افراد بعد از سفر احساس افسردگی می نمایند؟ 5 علت علمی
به گزارش سرمایه گذاری ایکیوسی، چرا بعضی افراد بعد از سفر احساس افسردگی می نمایند؟ این پدیده که به افسردگی پس از سفر (Post-Travel Blues) معروف است، بسیاری از مسافران را درگیر می نماید. زمانی که افراد از یک سفر هیجان انگیز و پر از تجربه های نو بازمی گردند، ممکن است احساس پوچی، خستگی یا حتی اضطراب را تجربه نمایند. در طول سفر، مغز درگیر تحریک های حسی نو و ترشح دوپامین (Dopamine) می گردد که حس شادی را افزایش می دهد، اما پس از بازگشت، این سطح کاهش یافته و فرد دچار افت روحی می گردد.
علاوه بر این، بازگشت به زندگی روزمره و مسئولیت های معمولی می تواند باعث ایجاد حس بی حوصلگی و نارضایتی گردد. بسیاری از افراد در مقایسه بین هیجان سفر و یکنواختی زندگی روزمره، دچار نوعی نارضایتی از زندگی عادی خود می شوند. احساس دلتنگی برای مکان هایی که دیده اند و افراد تازهی که دیدار نموده اند، یکی دیگر از عواملی است که می تواند منجر به این نوع افسردگی گردد. تغییرات فیزیکی، مانند خستگی ناشی از پرواززدگی (Jet Lag) یا تغییرات خواب، نیز می تواند نقش مهمی در این حالت داشته باشد. علاوه بر این، بعضی افراد به علت انتظارات غیرواقعی از سفر، پس از بازگشت با یک حس ناامیدی روبه رو می شوند.
در ادامه، 5 علت اصلی که باعث افسردگی پس از سفر می گردد را آنالیز خواهیم کرد و بعد 5 راهکار را پیشنهاد می کنیم:
1- کاهش سطح دوپامین و حس شادی پس از سفر
در طول سفر، مغز اندازه زیادی دوپامین (Dopamine) ترشح می نماید که هورمون مرتبط با شادی و هیجان است. تجربه های تازه، غذاهای متفاوت، تماشا منظره ها شگفت انگیز و دیدار با افراد تازه، همگی باعث افزایش این هورمون می شوند. اما پس از بازگشت از سفر، مقدار دوپامین به سطح عادی خود کاهش می یابد و این افت ناگهانی، می تواند احساس افسردگی ایجاد کند. این فرآیند شبیه به تأثیر ترک عادت های لذت بخش است، مثل این می ماند که که فرد پس از یک دوره هیجان، دچار افت روحی (Emotional Crash) گردد. بعضی افراد این تغییر را بیشتر احساس می نمایند، مخصوصاً اگر سفرشان شامل لحظات بسیار هیجان انگیزی بوده باشد. مغز، که در طول سفر به دریافت محرک های تازه عادت نموده، پس از بازگشت به روتین روزمره، دچار کمبود تحریک (Stimulation Deficit) می گردد. این اتفاق به ویژه در افرادی که زندگی روزمره کسل نماینده ای دارند، شدیدتر است. در نتیجه، فرد احساس می نماید که چیزی در زندگی اش کم شده و دچار نوعی دلتنگی برای سفر می گردد. راهکار این مشکل، برنامه ریزی برای تجربیات تازه در زندگی روزمره است تا حس یکنواختی کاهش یابد.
2- بازگشت به روتین روزمره و حس یکنواختی
یکی از مهم ترین دلایل افسردگی پس از سفر، بازگشت به روتینو مسئولیت های روزمره است. سفر، حس آزادی و ماجراجویی را به همراه دارد، اما زندگی روزمره معمولاً پر از کارهای تکراری، تعهدات شغلی و استرس های کوچک و بزرگ است. در طول سفر، فرد نگران زمان، وظایف کاری یا مسائل معمول زندگی نیست، اما پس از بازگشت، همه این چالش ها دوباره او را احاطه می نمایند. این تضاد بین آزادی سفر و ساختار سختگیرانه زندگی عادی، می تواند احساس سرخوردگی ایجاد کند. بسیاری از افراد پس از بازگشت به کار یا تحصیل، احساس می نمایند که انرژی کافی برای ادامه دادن ندارند و دچار بی انگیزگی می شوند. این مشکل در افرادی که شغلشان را دوست ندارند یا در محیط های استرس زا کار می نمایند، شدیدتر است. سفر به افراد فرصت فرار از زندگی روزمره را می دهد، اما بازگشت به همان شرایط قبلی، باعث ایجاد حس ناامیدی می گردد. یکی از راه های مقابله با این احساس، برنامه ریزی برای تفریحات کوچک در طول هفته است تا حس یکنواختی کاهش پیدا کند.
3- احساس دلتنگی برای مکان ها و تجربیات سفر
در طول سفر، افراد مکان های زیبایی را می بینند و با فرهنگ های تازهی آشنا می شوند که باعث ایجاد یک دلبستگی عاطفی به آن ها می گردد. پس از بازگشت، احساس دلتنگی یا نوستالژی برای این تجربیات می تواند فرد را دچار نوعی افسردگی کند. این حس معمولاً در افرادی که تجربه های احساسی عمیقی در سفر داشته اند، مانند دیدار با افراد جالب یا بازدید از مکان های خاص، قوی تر است. گاهی فرد احساس می نماید که آن بخش از زندگی اش به سرانجام رسیده و دیگر تکرار نخواهد شد. این دلتنگی می تواند به شکلی باشد که فرد بخواهد بلافاصله برای سفر بعدی برنامه ریزی کند تا از این حس فرار کند. بعضی افراد حتی پس از بازگشت، دائماً عکس ها و ویدئوهای سفر را مرور می نمایند و همین موضوع باعث افزایش حس دلتنگی می گردد. این احساس ممکن است باعث گردد که فرد از محیط فعلی خود ناراضی گردد و تصور کند که زندگی اش بدون سفر، کم ارزش است. برای مقابله با این مشکل، بهتر است خاطرات سفر را به عنوان انگیزه ای برای یادگیری و رشد شخصی بهره ببرید، نه علتی برای نارضایتی از زندگی روزمره.
4- خستگی جسمی و مسائل خواب پس از سفر
سفر، به خصوص اگر شامل تغییرات زمانی و پروازهای طولانی باشد، می تواند باعث خستگی جسمی و اختلال در الگوی خواب گردد. تغییر منطقه زمانی باعث ایجاد پرواززدگی (Jet Lag) می گردد که می تواند تا چند روز بر روی سطح انرژی و روحیه فرد تأثیر بگذارد. بعلاوه، برنامه شلوغ سفر، فعالیت های زیاد و کمبود استراحت، می تواند پس از بازگشت، فرد را دچار خستگی مزمن کند. این خستگی می تواند منجر به کاهش سطح انرژی، تحریک پذیری و حتی علائم افسردگی گردد. بدن پس از سفر احتیاج به زمان دارد تا به برنامه عادی خواب و تغذیه بازگردد، اما بسیاری از افراد بدون توجه به این احتیاج، بلافاصله کارهای روزمره خود را از سر می گیرند. کمبود استراحت کافی پس از بازگشت از سفر می تواند باعث گردد که فرد به جای لذت بردن از خاطرات سفر، احساس کسالت و افسردگی کند. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است پس از سفر چند روز استراحت کنید و برنامه خواب خود را به آرامی تنظیم کنید.
5- انتظارات غیرواقعی از سفر و مواجهه با واقعیت
گاهی اوقات، انتظارات غیرواقعی از سفر می تواند باعث افسردگی پس از بازگشت گردد. افراد ممکن است تصور نمایند که سفر، زندگی آن ها را کاملاً تغییر خواهد داد یا باعث حل مسائل عمیق درونی شان می گردد. اما پس از بازگشت، متوجه می شوند که زندگی همچنان همان است و مسائل قبلی همچنان وجود دارند. این تضاد بین انتظارات و واقعیت می تواند باعث ایجاد احساس نارضایتی گردد. بعضی افراد تصور می نمایند که اگر به یک مقصد خاص سفر نمایند، احساس شادی دائمی پیدا خواهند کرد، اما این شادی معمولاً موقتی است. بعلاوه، رسانه ها و شبکه های اجتماعی معمولاً تصویری ایده آل و بدون نقص از سفرها ارائه می دهند که می تواند باعث ایجاد انتظارات غیرواقعی گردد. وقتی فرد متوجه می گردد که سفر، تمام چالش های زندگی را حل ننموده، ممکن است دچار حس ناامیدی گردد. درک این موضوع که سفر فقط یک تجربه موقتی است و نه یک راهکار دائمی، می تواند به کاهش این احساس یاری کند.
و اما راهکار ها
1- بازگشت تدریجی به زندگی روزمره، به جای ورود ناگهانی به روتین
یکی از دلایلی که افسردگی پس از سفر شدت می گیرد، بازگشت ناگهانی به زندگی عادی است. بسیاری از افراد بلافاصله پس از سفر، بدون هیچ گونه وقفه ای، کار یا فعالیت های روزانه خود را از سر می گیرند. این تغییر ناگهانی باعث می گردد که بدن و فکر نتوانند به آرامی با شرایط تازه هماهنگ شوند. برای کاهش این فشار، بهتر است بین روز بازگشت و آغاز مجدد کار یا فعالیت های روزانه، حداقل یک یا دو روز استراحت در نظر بگیرید. این زمان به شما اجازه می دهد که به تدریج به روتین خواب، برنامه غذایی و عادت های روزمره خود بازگردید. در این مدت، می توانید کارهایی مانند باز کردن چمدان، تنظیم وسایل سفر و استراحت را انجام دهید تا بدن و فکر به شرایط تازه عادت نمایند. بعلاوه، می توانید با یک برنامه سبک آغاز کنید، مثلاً روز اول پس از سفر را فقط به کارهای ضروری اختصاص دهید و از وظایف سنگین پرهیز کنید. این روش یاری می نماید که فشار روانی کمتری احساس کنید و از ورود ناگهانی به زندگی پرمشغله جلوگیری گردد. مدیریت زمان پس از سفر، کلید اصلی کاهش احساس افسردگی و بازگشت نرم به روتین است.
2- ثبت و مرور خاطرات سفر برای حفظ انرژی مثبت
یکی از برترین راه ها برای جلوگیری از احساس افسردگی پس از سفر، ثبت خاطرات و مرور تجربیات مثبت است. بسیاری از افراد پس از بازگشت، به جای تمرکز بر لحظات لذت بخش سفر، دچار حسرت و دلتنگی می شوند. به جای این کار، می توانید یک آلبوم عکس دیجیتال یا دفتر خاطرات سفر تهیه کنید و لحظات خاص خود را در آن ثبت کنید. این کار باعث می گردد که حس مثبتی که در سفر داشتید، همچنان همراه شما بماند. بعلاوه، می توانید ویدئوهای کوتاه از لحظات خاص سفر را ویرایش نموده و آن ها را برای خود نگه دارید یا با دوستانتان به اشتراک بگذارید. این کار نه تنها باعث می گردد که خاطرات سفر به خوبی در فکر شما باقی بمانند، بلکه می تواند الهام بخش شما برای برنامه ریزی سفرهای آینده باشد. علاوه بر این، می توانید با نوشتن یک پست سفرنامه (Travel Blog) یا توصیه های خود برای دیگران، از تجربه های خود بهره ببرید. یادآوری خاطرات خوشایند، احساس افسردگی را کاهش داده و شما را از افتادن در دام دلتنگی بیش ازحد نجات می دهد. تمرکز بر لحظات مثبت سفر، به جای حسرت خوردن، یک راه عالی برای حفظ روحیه است.
3- ایجاد تغییرات کوچک در زندگی روزمره برای حفظ حس تازگی
یکی از دلایل افسردگی پس از سفر، حس یکنواختی (Monotony) در زندگی روزمره است. بسیاری از افراد در سفر، چیزهای تازهی را تجربه می نمایند، اما پس از بازگشت، به همان روتین تکراری قبلی برمی گردند. این تفاوت ناگهانی بین تجربه های هیجان انگیز و کارهای معمولی، می تواند باعث کاهش انگیزه گردد. برای جلوگیری از این احساس، می توانید تغییرات کوچکی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که حس تازگی را حفظ کند. مثلاً امتحان کردن یک رستوران تازه، انجام یک فعالیت تازه مانند یوگا یا یادگیری یک مهارت تازه، می تواند حس تنوع را در زندگی شما زنده نگه دارد. بعلاوه، می توانید بعضی از عادت های سفر را در زندگی روزمره خود وارد کنید، مثلاً پختن غذای محلی از کشوری که به آن سفر نموده اید یا گوش دادن به موسیقی آن منطقه. این کار یاری می نماید که حس ماجراجویی و هیجان سفر را حفظ کنید، حتی در زمانی که در خانه هستید. بعلاوه، برنامه ریزی برای گردش های کوچک در شهر خودتان یا سفرهای کوتاه آخر هفته، می تواند از افتادن در دام افسردگی جلوگیری کند. تغییرات کوچک، زندگی روزمره را مجذوب کننده تر نموده و از احساس یکنواختی پس از سفر جلوگیری می نماید.
4- برنامه ریزی برای سفرهای آینده به عنوان یک انگیزه مثبت
یکی از راه های موثر برای مقابله با افسردگی پس از سفر، برنامه ریزی برای سفرهای آینده است. افراد معمولاً پس از بازگشت از یک سفر، احساس دلتنگی می نمایند زیرا دیگر منتظر هیچ تجربه هیجان انگیزی نیستند. داشتن یک سفر تازه در برنامه، می تواند این احساس را کاهش دهد و به شما انگیزه بدهد. لازم نیست که بلافاصله یک سفر طولانی برنامه ریزی کنید، حتی یک سفر کوتاه آخر هفته یا بازدید از یک شهر نزدیک می تواند حس هیجان را زنده نگه دارد. می توانید درباره مقاصد تازه تحقیق کنید، بودجه سفر خود را مدیریت کنید یا لیستی از مکان هایی که می خواهید ببینید تهیه کنید. این کار باعث می گردد که احساس کنید که هنوز چیزی برای انتظار کشیدن دارید و روحیه تان حفظ گردد. بعلاوه، شرکت در گروه های سفر و خواندن تجربه های دیگران می تواند به شما یاری کند که حس ماجراجویی را حفظ کنید. برنامه ریزی برای سفر بعدی، حتی اگر در آینده ای دور باشد، باعث کاهش حس خالی بودن پس از بازگشت از سفر قبلی می گردد. داشتن یک هدف تازه در زمینه سفر، فکر را از افسردگی دور نموده و به شما امید می دهد.
5- حفظ ارتباط با افراد و دوستانی که در سفر دیدار نموده اید
یکی از دلایل افسردگی پس از سفر، قطع ارتباط با افرادی است که در طول سفر با آن ها آشنا شده اید. بسیاری از مسافران در طول سفر با افراد جالب و تازهی آشنا می شوند که همراه آن ها لحظات خوبی را سپری نموده اند. پس از بازگشت، ممکن است این احساس را داشته باشند که دیگر آن ارتباطات از بین رفته و آن بخش از زندگی شان تمام شده است. برای کاهش این حس، می توانید به وسیله شبکه های اجتماعی، ایمیل یا پیغام رسان ها ارتباط خود را با این افراد حفظ کنید. ارسال یک پیغام ساده برای دوستانی که در سفر با آن ها آشنا شده اید، می تواند باعث ادامه یافتن ارتباط شما و زنده نگه داشتن خاطرات خوشایند گردد. بعلاوه، می توانید با آن ها درباره تجربیات سفر صحبت کنید و حتی برای سفرهای آینده برنامه ریزی مشترک داشته باشید. بعضی افراد حتی گروه های آنلاین سفر ایجاد می نمایند تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و در ارتباط باقی بمانند. حفظ این ارتباطات باعث می گردد که حس دلتنگی برای سفر کاهش یابد و شما همچنان احساس کنید که بخشی از آن تجربه هستید. برقراری ارتباط با دوستان تازه، سفر را به یک تجربه ماندگار و طولانی مدت تبدیل می نماید.
منبع: یک پزشک