دلیل بروز مسائل روحی روانی پس از کرونا - سرمایه گذاری ایکیوسی

با شیوع کرونا، زندگی و سلامت میلیون ها انسان ماه هاست، مورد تهدید قرار گرفته است. این اپیدمی فراگیر نه تنها میزان بالای مرگ و میر ناشی از عفونت ویروسی را به همراه دارد، بلکه منجر به بروز فاجعة روانی به دلیل اثرات طول دوره بیماری و پس از آن، در کل نقاط جهان شده است.

عدم قطعیت و غیرقابل پیش بینی بودن شیوع پاندمی بیماری عفونی، قابلیت زیادی برای ترس روانی از سرایت بیماری دارد و اغلب منجر به بروز بسیاری از مسائل روحی و روانی می گردد. در این مدت یک سال و چند ماهه شیوع کرونا ، پژوهش های متعددی در سراسر جهان درباره پیامدهای روان شناختی این ایپیدمی در جامعه اجرا شده و پیامدهای روانی این بیماری ویروسی از جنبه های مختلف مورد آنالیز قرار گرفته است .

اما روانپزشکان و متخصصان معتقدند فراگیری کرونا در جهان باعث شده که سبک زندگی افراد کاملا تغییر کند و با توجه به اینکه این ویروس ممکن است مدت ها با ما باشد، باید راه حل های سازگاری با این ویروس را یاد بگیریم و بتوانیم زندگی طبیعی را ادامه دهیم.

مجید صادقی روانپزشک و رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران، در مصاحبه با خبرنگاران گفت: عوارض بیماری کرونا در دو بخش جسمی و روانی در فرد نمود پیدا میکند. یکی نوع خفیف عوارض مثل مسائل تنفسی و از دست دادن بویایی و... و دیگری عوارض شدیدتری که ممکن است فرد تا مدت ها در بیمارستان بستری باشد و شرایط دردناک و سختی را متحمل گردد.

صادقی اضافه نمود: تجربه دردناک ابتلا به کرونا علاوه بر بیمار، برای خانواده اش هم سخت و دردناک است، زیرا استرس شدیدی را متحمل می شوند تا بیمارشان بهبودی پیدا کند و هرلحظه نگران اتفاقات بد هستند.

او گفت: در خصوص هر بیماری وقتی شرایط بیمار به حدی وخیم است که منجر به بستری بیمار در آی سی یو می گردد ؛ به دلیل خاص بودن محیط که کاملا بسته و بدون محرک های محیطی است و فرد هیچ ارتباط حسی با بیرون ندارد، منجر به بروز مسائل روانشناختی مثل افسردگی و بی قراری و کاهش سطح هوشیاری و حافظه و ... می گردد.

رییس انجمن روانپزشکان ایران اعلام کرد: بیماری کووید به خودی خود می تواند اثراتی روی مغز بیمار داشته باشد و بیمار حتی تا مدت ها پس از بهبودی احساس بیقراری و اختلال در تمرکز و توجه را داشته باشد. برخی از این بیماران نیز دچار اختلال استرس حاد می شوند، زیرا تا مدتها، خاطرات بستری و شدت بیماری و بدحالی ها در ذهنشان مرور می گردد و حتی خواب روزهای بیماری را می بینند.

اضطراب فراگیر ناشی از کرونا، رایج ترین مشکل برای افراد جامعه

او گفت: نوعی اضطراب فراگیر و عمومی نیز در جامعه وجود دارد که به دلیل نگرانی و ترس از ابتلا به بیماری است و ممکن است موجب بروز حالات وسواسی در فرد گردد. به گونه ای که شخص، به طور افراطی، شروع به ضدعفونی کردن و شستن دست ها و محیط می نماید.

صادقی گفت: در حال حاضر با سیل گسترده اخبار و اطلاعات بی پایه و اساس، در فضای مجازی در خصوص کرونا روبرویم که این خبر ها می تواند تاثیرات مخربی روی روان افراد داشته باشد. این نوع خبر ها به دو شکل منتشر می شوند، گروه اول، در خصوص رعایت پروتکل ها و واقعیت های ویروس، افراط و زیاده روی می گردد و اضطراب عمومی را افزایش می دهد و گروه دوم به عادی انگاری و کوشش برای بی خطر نشان دادن این بیماری و مخالفت با استفاده از ماسک و رعایت پروتکل های بهداشتی، پرداخته می گردد که هردوی این گروه ها می توانند تاثیرات منفی در جامعه و بر روان افراد بگذراند.

صادقی اعلام کرد: افرادی که به واسطه کرونا، عزیزی را از دست داده اند، یکی از گروه های آسیب پذیر از نظر روانی هستند، زیرا فرصت و شرایط و امکانات عزاداری و تخلیه احساسی را ندارند. در کشور ما مرسوم بوده است که برای برای بهداشت روانی افراد، برای عزاداری عزیزانشان، مراسمی مثل ترحیم و هفته و چهلم و سالگرد ... برگزار گردد و برگزاری این مراسم یاری میکرد که افراد داغدار در هر کدام از این موقعیت ها قرار می گرفتند و می توانستند به یاری ابراز همدری دیگران التیام پیدا نمایند و کم کم با درگذشت عزیزشان کنار بیایند، اما در حال حاضر نمی توانند سیر طبیعی عزاداریشان را طی نمایند.

اهمیت ارتباط مجازی در بهبود روحیه افراد

او گفت: فضای مجازی در کنار مضراتش، سودمندی هایی هم دارد مثلا اینکه در روز های کرونا، این شرایط ایجاد شده تا افراد به وسیله تماس تصویری و ارتباط مجازی، با نزدیکانشان ابراز همدردی و عزاداری نمایند.

رییس انجمن روانپزشکان ایران اعلام کرد: دو گروه سنی هستند که در ایام کرونا بیشتر آسیب را متضرر می شوند. یکی بچه ها و نوجوانان و دیگری سالمندان. بچه ها و نوجوانان، به دلیل عدم آگاهی کافی و شناخت مناسب از ویروس و شرایط، در فشار روانی قرار می گیرند، زیرا برایشان سخت است که تفریحاتشان را محدود نمایند و در قرنطینه بمانند، همچنین مجازی شدن مدارس و دوری از همکلاسی ها و دوست ها به شدت در روحیه آن ها اثر می گذارد.

صادقی اضافه نمود: تحقیقات ثابت نموده که قرنطینه و در خانه ماندن، باعث افزایش خشونت های خانگی بین زن و شوهر و حتی فرزندان با پدر و مادرهایشان می گردد و باید به منظور ایجاد پویایی هرچه بیشتر و جلوگیری از بروز اثرات روانی، با رعایت شیوه نامه های بهداشتی ارتباطشان با دوستانشان را حفظ نمایند، تا بعد از خاتمه اپیدمی دچار مسائل روانشناختی نشوند.

او گفت: سالمندان، چون از نظر جسمی ، ضعیف هستند بیشتر در معرض مسائل روانی در روز های کرونایی قرار دارند. به طور مثال یک فرد سالمند برای دکتر رفتن و انجام یک معاینه ساده، باید همراه فرزندانش باشد و به تنهایی نمی تواند همه کارهایش را انجام دهد، همچنین این افراد، بعضا مشکل در شنوایی یا بینایی، دچار محدودیت ارتباط هستند و خانه نشینی در قرنطینه، می تواند تحمل شرایط را برایشان خیلی سخت کند و به دلیل ناآگاهی از کار با فضای مجازی و دستگاه های ارتباطی هوشمند نیز قرنطینه تاثیر منفی بیشتری روی سالمندان دارد .

صادقی اضافه نمود: فرزندان این سالمندان موظفند که در حد توانایی سالمندانشان، به آن ها کار با وسایل ارتباط جمعی و فضای مجازی را بیاموزند و با رعایت صد درصدی شیوه نامه های بهداشتی مراقب آن ها باشند و تنهایشان نگذارند.

او اعلام کرد: با توجه به شروع شدن واکسیناسیون سالمندان، ما ابراز خوشحالی می کنیم که سطح سلامت این افراد به مراتب افزایش می یابد.

بچه ها، نوجوانان و سالمندان، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به مسائل روحی پست کووید هستند

صادقی اضافه نمود: گروه بعدی که در ایام کرونا، دچار تالمات روانی می شوند، افراد با مشاغل آزاد هستند که دچار احساس ناامنی شغلی شده اند و با توجه به از دست دادن شغل برخی از افراد و یا حتی اخراج برخی کارگران از کارخانه ها و حتی افرادی که دچار ورشکستگی شده اند، شاهد بروز برخی مسائل روانشناختی در این افراد هستیم که در آن شرایط ، جامعه و دولت و مقامات بهداشتی هم نقش دارند. بهتر است این افراد مراقبت بیشتری از خودشان داشته باشند و با گذراندن وقت بیشتری با خانواده و استفاده از امکانات فضای مجازی مثل فروش اینترنتی ، یادگیری زبان یا مهارت جدید و ... سعی نمایند وقتشان را پر نمایند تا از بروز مسائل روانی در آن ها جلوگیری گردد.

رییس انجمن روانپزشکان ایران اعلام کرد: نکته حائز اهمیت در این اپیدمی این است که اصل بهداشت روان، در با هم بودن است در حالیکه شرایط کرونا بر رعایت فاصله گذاری اجتماعی تاکید دارد و این دو مورد با هم تناقض جدی دارد. اما به یاری تکنولوژی و استفاده از ابزار های ارتباط جمعی، می توان این دو مورد را با هم پیش برد و از بروز مسائل جدی جلوگیری کرد، زیرا ممکن است تا مدت ها با این بیماری همراه باشیم و زندگیمان بیشتر از پیش دستخوش تغییرات ناشی از کرونا گردد.

مسئولان مربوطه معتقدند آنالیز تک به تک و اعلام آمار دقیق افرادی که به دلیل ترس از ابتلا به کرونا و یا مبتلایانی که پس از حاد شدن بیماری ناچار به بستری در بیمارستان و آی سی یو شده اند و اکنون دچار اختلالات روحی و روانی هستند، امکان پذیر نیست اما مسئولان دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با ایجاد کارگروه هایی به توصیه وزارت بهداشت و درمان و با تکیل رصدخانه ای در حال آنالیز دقیق این افراد هستند و شاید در آینده بتوان نتیجه این آنالیز ها را به صورت عدد و ارقام و آمار، مشاهده کرد.

بهترین راه حل؛ آنالیز دقیق چرایی ابتلا به مسائل روحی ناشی از کرونا

امین اجلی مدرس و مدیر اداره پرستاری دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت، در مصاحبه با خبرنگاران گفت: به طور کلی بیماری های شدید برای انسان ها یک بحران روانی به حساب می آیند و هر شخصی که به بیماری شدیدی مثل سرطان یا انواع تومور های بدخیم و یا سایر بیماری های صعب العلاج دچار می گردد، کل سیستم جسمی و روانی اش با یک بحران روبرو می گردد و این واکنش ها و بحران ها در افراد مختلف متفاوت است.

اجلی اضافه نمود: بیمارانی که به هر دلیلی به کرونا مبتلا می شوند نیز با یک بحران جدی روبه شده اند و اینجاست که مدیریت بحران، اهمیت پیدا می نماید.

او ادامه داد: هر فردی با شرایط خاص و متفاوتی به کرونا مبتلا می گردد و باید تمام دلایل و جزییات بیماری و توضیح حالش مورد آنالیز قرار بگیرد. مثلا اینکه بیمار با چه شرایطی به کرونا مبتلا شده؟ آیا بیمار، سیستم حمایتی داشته؟ در مقطعی که مبتلا شده به امکانات درمانی و پزشکی، دسترسی داشته؟ همزمان با ابتلا به کرونای فرد، اعضای خانواده و نزدیکان فرد نیز مبتلا شدند یا توانایی مراقبت از فرد به مبتلا به کووید را داشتند؟ و... از جمله سوالاتی است که باید مطرح گردد تا بتوان مسائل روحی و روانی ناشی از ابتلای فرد به کرونا را آنالیز کرد.

اجلی ادامه داد: از دیگر سوالات مهمی که باید مطرح گردد و پاسخ های مورد آنالیز قرار بگیرد این است که مثلا: فرد با درمان سرپایی و قرنطینه در منزل بهبود پیدا نموده یا شرایط حادی داشته و در بیمارستان بستری شده؟ آبا فردی که بستری شده در بخش بوده یا در آی سی یو بستری بوده؟ فرد مبتلا به کووید، سرپرست خانواده بوده یا فرزند؟ و این دوری از خانواده به مدت طولانی منجر به بروز چه تاثیراتی در فرد شده؟

مدیر اداره پرستاری دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اعلام کرد: هر فردی که به کرونا مبتلا می گردد با توجه به شرایط متفاوتی که دارد، بحران و شرایط متفاوتی را تجربه می نماید. به همین دلیل نمی گردد گفت که هر شخص مبتلا به کرونا پس از بهبودی چه میزان از مسائل روحی را پشت سر گذاشته است.

او گفت: کرونا برای هر فردی بسته به شرایطش، مسائل خاص و متفاوت و منحصر به همان فرد را مطرح می نماید و اخبار مبتلایان و فوتی های کرونا به خودی خود می تواند تاثیرات منفی روحی حتی روی افرادی که به کرونا مبتلا نشده اند بگذارد، ولی به طور کلی، افسردگی و بیقراری و اختلال خواب و آشفتگی و وسواس و ... جز شایع ترین اختلالات روحی دراکثر افراد مبتلا به کروناست.